Màu sắc không chỉ là yếu tố tạo nên cái đẹp trong một bức ảnh mà còn là ngôn ngữ truyền tải cảm xúc mạnh mẽ đến người xem. Trong thế giới nhiếp ảnh, việc nắm vững nguyên tắc phối màu trong nhiếp ảnh sẽ giúp nhiếp ảnh gia kể một câu chuyện đầy cuốn hút bằng hình ảnh, khơi dậy cảm xúc một cách tự nhiên nhất. Cùng BH Asia tiếp cận hệ thống lý thuyết màu sắc một cách bài bản và ứng dụng hiệu quả hơn trong thực hành nhiếp ảnh.
1. Ý nghĩa của màu sắc trong nhiếp ảnh
Trong nhiếp ảnh, màu sắc không đơn thuần là một yếu tố trang trí – nó là công cụ để giao tiếp. Mỗi màu sắc mang một thông điệp riêng: màu đỏ thể hiện sự mãnh liệt và nhiệt huyết; xanh lam mang lại cảm giác yên bình, trong khi vàng gợi sự ấm áp, lạc quan.
Nguyên tắc phối màu trong nhiếp ảnh
Màu sắc có thể dẫn dắt ánh mắt người xem đến chủ thể chính, định hình bố cục và tác động mạnh mẽ đến cảm nhận thẩm mỹ. Khi sử dụng nguyên tắc phối màu trong nhiếp ảnh, bạn có thể tạo nên sự hài hòa hoặc tương phản đầy dụng ý, nhấn mạnh cảm xúc hay làm nổi bật không gian. Đó là lý do vì sao các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp luôn nghiên cứu kỹ lưỡng về lý thuyết màu sắc.
>>> Xem thêm: Bỏ túi các công thức chỉnh màu vintage cực "xịn xò"
2. Các yếu tố chi phối màu sắc
Một trong những yếu tố quyết định hàng đầu trong việc áp dụng hiệu quả các nguyên tắc phối màu trong nhiếp ảnh chính là ánh sáng. Ánh sáng vàng tạo nên cảm giác ấm áp, trong khi ánh sáng xanh mang lại sắc lạnh và chiều sâu. Khoảng thời gian được gọi là “giờ vàng” (golden hour) thường được các nhiếp ảnh gia ưa chuộng để tạo nên những bức ảnh có tông màu mềm mại, nịnh mắt.
Các yếu tố chi phối màu sắc trong nhiếp ảnh
Tiếp theo là về thiết bị và các thông số như cảm biến máy ảnh, cân bằng trắng (white balance), định dạng RAW hay JPEG đều ảnh hưởng đến cách màu được ghi nhận. Một thiết bị chuyên nghiệp giúp tái tạo màu sắc trung thực hơn.
Dù nhiếp ảnh gia đã lên khung hình tốt, công đoạn hậu kỳ và hiệu chỉnh là yếu tố then chốt giúp kiểm soát màu sắc. Các phần mềm như Lightroom, Photoshop cho phép điều chỉnh màu sắc theo hướng mong muốn mà không làm mất tính tự nhiên.
Tìm hiểu những thiết bị nhiếp ảnh không thể thiếu nếu muốn bức ảnh được hoàn hảo:
3. Các nguyên tắc phối màu cơ bản trong nhiếp ảnh
Dưới đây là các nguyên tắc phối màu phổ biến, dựa trên bánh xe màu (color wheel) – một công cụ căn bản trong lý thuyết màu sắc, được sử dụng rộng rãi trong nhiếp ảnh, thiết kế và mỹ thuật.
3.1. Phối màu đơn sắc (Monochromatic)
Phối màu đơn sắc là một trong những nguyên tắc phối màu trong nhiếp ảnh phổ biến.
Nguyên tắc phối màu đơn sắc
Đây là cách phối màu sử dụng một tông màu duy nhất, nhưng thay đổi sắc độ (đậm – nhạt – sáng – tối) để tạo nên chiều sâu và nhịp điệu thị giác. Phối màu đơn sắc mang đến sự tối giản, tinh tế và thường thấy trong ảnh chân dung, ảnh tối giản.
Ví dụ: Một bức ảnh tone xanh dương với nhiều mức độ từ navy đến pastel sẽ tạo nên sự dịu mắt và cảm giác thống nhất.
3.2. Phối màu bổ sung (Complementary)
Phối màu bổ sung kết hợp hai màu đối diện nhau trên bánh xe màu như xanh lá – đỏ, xanh lam – cam. Đây là cách phối tạo nên sự tương phản mạnh, thu hút sự chú ý và nhấn mạnh chủ thể.
Lưu ý: Cần kiểm soát tốt tỷ lệ màu sắc, tránh sử dụng cân bằng 50/50 để không gây rối mắt.
3.3. Phối màu tương đồng (Analogous)
Nguyên tắc phối màu trong nhiếp ảnh này là sử dụng các màu liền kề nhau trên bánh xe màu, ví dụ: đỏ – cam – vàng. Phối màu tương đồng mang lại sự hài hòa, nhẹ nhàng và thường được dùng trong ảnh phong cảnh, ảnh thiên nhiên để truyền tải sự êm dịu, gần gũi.
Nguyên tắc phối màu tương đồng
Tip: Chọn 1 màu làm chủ đạo, các màu còn lại làm phụ để giữ được sự cân bằng.
3.4. Phối màu bổ sung từng phần (Split-Complementary)
Đây là biến thể của phối màu bổ sung. Thay vì dùng màu đối diện, bạn chọn hai màu liền kề với màu đối diện. Ví dụ: nếu chọn màu đỏ, bạn sẽ kết hợp với xanh lá cây và xanh dương nhạt.
Một ưu điểm nổi bật của nguyên tắc phối màu trong nhiếp ảnh này là giúp duy trì sự tương phản thị giác mà không tạo cảm giác gay gắt như phối màu bổ sung thuần túy.
3.5. Phối màu bổ túc bộ ba (Triadic)
Phối màu dạng bộ ba tạo thành một hình tam giác đều trên bánh xe màu (ví dụ: đỏ – vàng – xanh lam). Cách phối này tạo cảm giác sôi động, cân bằng và thích hợp cho những bức ảnh muốn truyền tải sự vui tươi, trẻ trung.
Nguyên tắc phối màu bổ túc bộ ba
Lưu ý: Chọn 1 màu chính và để hai màu còn lại làm nền hoặc điểm nhấn nhẹ để tránh quá “loạn sắc”.
3.6. Phối màu bổ túc bộ tứ (Tetradic)
Trong số các nguyên tắc phối màu trong nhiếp ảnh, cách phối này sử dụng bốn màu tạo thành hai cặp màu bổ sung, sắp xếp theo hình chữ nhật trên bánh xe màu. Sự kết hợp này khá phức tạp và đòi hỏi người chụp phải có kinh nghiệm xử lý màu sắc tốt để tránh gây hỗn loạn thị giác. Tuy nhiên, nếu áp dụng thành công, hiệu ứng mang lại sẽ rất ấn tượng, đa chiều và đậm chất nghệ thuật.
Phối màu bổ túc bộ tứ (Tetradic)
3.7. Phối màu hình vuông (Square)
Lấy 4 màu cách đều nhau trên bánh xe màu, tạo thành hình vuông. Đây là phối màu phức tạp nhất nhưng cũng sáng tạo nhất, thích hợp cho những bức ảnh thời trang, nghệ thuật hoặc trừu tượng, nơi người chụp muốn phá cách và tạo điểm nhấn bất ngờ.
Phối màu hình vuông (Square)
Việc hiểu và áp dụng đúng nguyên tắc phối màu trong nhiếp ảnh không chỉ giúp bạn làm chủ ánh sáng và bố cục, mà còn nâng tầm tác phẩm trở thành một bức tranh nghệ thuật thực thụ. Màu sắc là ngôn ngữ cảm xúc mạnh mẽ – chỉ cần một chút tinh tế trong cách kết hợp, bạn đã có thể tạo ra những bức ảnh đầy ấn tượng và chiều sâu. BH Asia luôn đồng hành cùng cộng đồng yêu nhiếp ảnh trên hành trình khám phá vẻ đẹp của màu sắc, ánh sáng và cảm xúc. Hãy thử áp dụng ngay hôm nay và cảm nhận sự khác biệt rõ rệt trong từng khung hình!
Bạn có thể trực tiếp trải nghiệm các sản phẩm và phụ kiện nhiếp ảnh chính hãng,
chất
lượng, miễn phí tại
Showroom BH Asia - Nhà phân phối độc quyền Sigma tại Việt Nam
Địa chỉ: 23-25 Trần Nhật Duật, Phường Tân Định, Quận 1, HCM
Hotline tư vấn miễn phí: 1900 636 626