Ánh sáng mềm là gì? Tìm hiểu về ánh sáng mềm trong nhiếp ảnh

Trong nhiếp ảnh, ánh sáng mềm (soft light) nổi bật như một yếu tố then chốt để tạo ra sự tự nhiên, ấm áp và tinh tế. Bài viết dưới đây BH Asia sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm ánh sáng mềm là gì, khi nào nên sử dụng ánh sáng mềm, các tình huống thực tế thể hiện đặc trưng của ánh sáng mềm và đặc biệt là hướng dẫn cách sử dụng flash để tạo ánh sáng mềm thông qua các công cụ chuyên dụng. 

1. Ánh sáng mềm là gì?

Ánh sáng mềm là loại ánh sáng có cường độ dịu và được khuếch tán đều, tạo bóng mờ nhẹ và ít chi tiết sắc nét. 

Trong nhiếp ảnh, ánh sáng mềm (soft light) đối lập với ánh sáng cứng (hard light) được tạo ra khi ánh sáng từ nguồn sáng lớn hoặc qua một lớp khuếch tán, lan rộng và chiếu vào chủ thể từ nhiều hướng. 

Ánh sáng có cường độ dịu và được khuếch tán đều

Ánh sáng mềm giúp làm mờ các bóng đổ mạnh, giảm khuyết điểm trên da và tạo nên hiệu ứng chuyển tông màu mượt mà, rất lý tưởng cho nhiếp ảnh chân dung, ảnh thời trang, ảnh thực phẩm, và cảnh vật nội thất.

2. Khi nào nên lựa chọn ánh sáng mềm

Nhiếp ảnh gia nên sử dụng ánh sáng mềm khi muốn tạo ra cảm giác dịu nhẹ, tự nhiên cho bức ảnh. Để hiểu rõ khi nào nên áp dụng kỹ thuật này, trước tiên bạn cần nắm được ánh sáng mềm là gì.

Việc lựa chọn ánh sáng mềm tùy thuộc vào mục tiêu sáng tạo và cảm xúc mà người chụp muốn truyền đạt:

• Chụp chân dung cá nhân hoặc tập thể: Ánh sáng mềm giúp làm dịu các đặc điểm trên gương mặt, giảm khuyết điểm, đồng thời mang đến sự gần gũi.
• Ảnh thời trang hoặc mỹ phẩm: Sử dụng ánh sáng mềm sẽ giúp làm nổi bật màu sắc và chất liệu vải, đồng thời tôn da mẫu một cách nhẹ nhàng.
• Chụp ảnh thực phẩm: Ánh sáng mềm giúp món ăn trông hấp dẫn và tự nhiên hơn, không bị bóng gắt hay chói lóa.
• Nhiếp ảnh tĩnh vật hoặc sản phẩm nội thất: Cần sự đồng đều về ánh sáng, không có các vùng tối gắt hoặc tương phản cao.

Sự đồng đều về ánh sáng

3. Ví dụ về ánh sáng mềm trong tự nhiên và môi trường sống

3.1. Những ngày nhiều mây

Mây giúp khuếch tán ánh sáng mặt trời, tạo ra ánh sáng mềm tự nhiên.

Khi bầu trời phủ đầy mây, ánh sáng mặt trời bị lọc qua từng lớp mây, tạo ra ánh sáng phân bố đều, không gay gắt. Hiện tượng này khiến các bóng đổ trở nên nhẹ nhàng, ít tương phản, lý tưởng cho chụp chân dung ngoài trời, động vật hoang dã hoặc ảnh phong cảnh mang tính trữ tình.

Ảnh phong cảnh mang tính trữ tình

3.2. Ánh sáng trong nhà

Ánh sáng trong nhà trở nên mềm khi được khuếch tán từ cửa sổ và tường sáng màu.

Muốn hiểu rõ ánh sáng mềm là gì trong bối cảnh không gian nội thất, hãy tưởng tượng một căn phòng với ánh sáng từ cửa sổ lớn chiếu qua rèm mỏng nguồn sáng lúc này được khuếch tán, nhẹ nhàng và không tạo ra bóng gắt. Ánh sáng xung quanh nhà thường mềm nhất khi không gian có cửa lớn hoặc nhiều cửa sổ. Tường sơn sáng màu cũng sẽ góp phần giúp ánh sáng phản chiếu khắp phòng, chiếu sáng chủ thể từ nhiều góc độ hơn, từ đó tạo ra hiệu ứng ánh sáng dịu nhẹ và tự nhiên, lý tưởng cho các bức ảnh chân dung hoặc tĩnh vật trong nhà.

3.3. Bóng râm

Bóng râm là vùng chuyển tiếp ánh sáng từ cường độ cao sang thấp tạo nên ánh sáng mềm.

Khi ánh sáng trực tiếp quá gắt, việc đưa chủ thể vào vùng bóng râm giúp làm dịu ánh sáng chiếu vào. Đặc biệt trong những ngày nắng to, các khu vực có bóng cây, mái hiên hay vòm cổng đóng vai trò như tấm khuếch tán tự nhiên, lý tưởng cho chụp ảnh ngoài trời.

Ánh sáng dịu nhẹ qua những tán cây

3.4. Ánh sáng buổi sáng và buổi chiều

Ánh sáng vào buổi sáng sớm và chiều muộn, còn được gọi là giờ vàng, là ví dụ điển hình để hiểu rõ ánh sáng mềm là gì trong thực tế.

Buổi sáng sớm và chiều muộn là hai thời điểm mặt trời ở vị trí thấp, ánh sáng có tông màu vàng ấm, góc chiếu nghiêng, tạo bóng mềm và hiệu ứng chuyển màu tuyệt đẹp. Ánh sáng giờ vàng mang đến chiều sâu và cảm xúc đặc biệt cho bức ảnh, được các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp đánh giá cao.

4. Hướng dẫn cách chụp ảnh flash tạo ánh sáng mềm

Đèn flash có thể tạo ánh sáng mềm khi đi kèm các công cụ khuếch tán và điều hướng ánh sáng.

4.1. Ô, dù chụp ảnh

Ô chụp ảnh mở rộng diện tích phát sáng, giúp phân tán ánh sáng flash thành ánh sáng mềm. Để hiểu rõ ánh sáng mềm là gì, bạn chỉ cần quan sát cách ô chụp làm cho ánh sáng lan tỏa rộng hơn, giúp làm mờ các cạnh bóng đổ và giảm độ tương phản gay gắt.

Sử dụng ô để có ánh sáng đẹp khi chụp ảnh

Ô được chia làm hai loại chính: ô xuyên (shoot-through) và ô phản xạ (reflective). Ô xuyên cho phép ánh sáng đi qua, tạo nguồn sáng trực tiếp nhưng dịu. Ô phản xạ hướng ánh sáng đập vào bề mặt trong (thường màu bạc hoặc trắng) rồi dội ngược lại chủ thể. Cả hai đều tạo ánh sáng mềm tùy vào khoảng cách và kích cỡ ô so với chủ thể.

4.2. Softbox

Softbox là hộp khuếch tán ánh sáng giúp ánh sáng lan tỏa đều và mềm mại.

Softbox có cấu tạo gồm khung hộp và lớp vải trắng mờ ở mặt trước. Khi đèn flash gắn vào bên trong, ánh sáng bị khuếch tán qua lớp vải và phát tán đồng đều. Tùy thuộc vào kích thước và khoảng cách đến chủ thể, softbox có thể tạo ra ánh sáng cực kỳ mượt mà, rất phù hợp cho chụp ảnh studio hoặc chụp sản phẩm.

4.3. Tấm khuếch tán 

Tấm khuếch tán phân tán ánh sáng flash, làm dịu bóng đổ và tăng tính tự nhiên cho ánh sáng. Khi cần lý giải ánh sáng mềm là gì, tấm khuếch tán chính là ví dụ trực quan nhất, ánh sáng có thể được điều chỉnh để trở nên dịu nhẹ và tự nhiên hơn. 

Tấm khuếch tán có thể là một miếng nhựa mờ gắn trực tiếp lên đèn flash hoặc tấm vải mỏng lớn được căng trên khung. Khi ánh sáng đi qua tấm này, nó bị tán xạ ra nhiều hướng, giảm độ chói và tạo hiệu ứng ánh sáng mềm. Tấm khuếch tán nhỏ gọn, linh hoạt, phù hợp cho chụp ảnh sự kiện, chân dung trong nhà hoặc ngoại cảnh.

4.4. Reflector 

Reflector điều hướng ánh sáng từ flash để tạo ánh sáng mềm qua phản xạ.

Tấm hắt sáng thường có bề mặt trắng, bạc hoặc vàng dùng để phản chiếu ánh sáng từ flash vào chủ thể. Khi chiếu flash vào trần nhà hoặc tường và hắt lại bằng reflector, ánh sáng trở nên mềm mại và đồng đều. Kỹ thuật này hữu ích khi chụp trong không gian hẹp hoặc ánh sáng hạn chế như tiệc cưới, sự kiện, chụp chân dung tại gia.

Tấm hắt sáng giúp phản chiếu ánh sáng từ flash vào chủ thể

Danh sách công cụ hỗ trợ tạo ánh sáng mềm bằng flash:

Ánh sáng mềm là yếu tố không thể thiếu để tạo nên những bức ảnh đậm chất nghệ thuật, gần gũi và cảm xúc.

Việc hiểu rõ bản chất ánh sáng mềm là gì, các điều kiện tạo ra ánh sáng mềm trong tự nhiên và cách kiểm soát nó thông qua công cụ hỗ trợ đèn flash sẽ giúp bạn làm chủ ánh sáng trong nhiếp ảnh. Dù bạn đang chụp chân dung, sản phẩm hay phong cảnh, ánh sáng mềm luôn là người bạn đồng hành để tạo nên những khoảnh khắc chân thực và cuốn hút.

Với những kiến thức chia sẻ từ BH Asia, bạn hoàn toàn có thể áp dụng vào thực tế và nâng cao chất lượng hình ảnh của mình. Đừng ngại thử nghiệm với các thiết bị khuếch tán ánh sáng để khám phá những góc nhìn mới mẻ trong thế giới ánh sáng mềm.